VÀNG MÃ – TỤC LỆ DÂN GIAN HAY MÊ TÍN THỜI HIỆN ĐẠI?

Một lời chia sẻ từ người đã quan sát, cảm nhận và trải nghiệm

I. Khi vàng mã trở thành đề tài “đốt tranh cãi”

Không ít lần mình lướt mạng xã hội và thấy vàng mã trở thành “tâm điểm chỉ trích” mỗi dịp rằm, lễ, giỗ chạp. Người thì bảo mê tín. Người lên án lãng phí. Có bài còn nói đốt mã là “nguyên nhân ô nhiễm”, “gây cháy rừng”, “góp phần vào… lạm phát ở âm phủ”.

Thậm chí có những nhóm người ra sức kêu gọi bỏ hẳn tục đốt mã, xem đây là “hủ tục” cần xóa sổ.

Nghe thì rất hợp lý. Nhưng nếu nhìn kỹ lại, phần lớn các quan điểm ấy đều xuất phát từ những người không sống trong truyền thống này, không thực sự tiếp xúc với tầng năng lượng của nó, hoặc thậm chí chỉ “biết chút, hiểu nửa”, rồi đưa ra kết luận từ một hệ tư duy rất dương tính, rất duy lý – áp lên một nghi thức vốn hoàn toàn thuộc về thế giới âm phần và tín ngưỡng cảm ứng.

II. Đốt vàng mã – một hành vi tượng trưng, không phải phép màu

Đầu tiên, mình không cổ súy cho việc đốt mã nhiều, càng không cổ vũ lạm dụng. Nhưng mình nói rõ: đốt vàng mã là một nghi thức mang tính tượng trưng sâu sắc – không phải để “chuyển tiền thật” cho người âm, mà là để:

• Gửi đi một năng lượng tưởng nhớ, biết ơn
• Kết nối giữa cõi dương và cõi âm
• Giữ lại một hình thức giao tiếp tâm linh có gốc văn hóa lâu đời

Vấn đề không phải là “đốt có hiệu quả không”, mà là người đốt có tâm hay không, có hiểu gì không, và có làm đúng mức – đúng lúc – đúng cách hay không.

III. Người logic quá mạnh thường nhìn sai bản chất

Vàng mã bị phản đối chủ yếu bởi nhóm người quá duy lý, hoặc thích thể hiện quan điểm văn minh mà không đào sâu đủ văn hóa tâm linh.

Họ yêu cầu “chứng minh khoa học”, “giải thích tác dụng”, đòi phải “thấy mới tin”. Nhưng bạn thử hỏi: làm sao chứng minh cho người mù biết ánh sáng tồn tại? Cảm ứng tâm linh không dành cho các cuộc tranh luận kiểu vật lý học lớp 12.

Mình đã từng trải nghiệm – không phải một hai lần – rằng: đốt mã, nếu đúng lúc và có tâm, thì sự kết nối cảm ứng là có thật. Không phải theo kiểu nhà – xe – đô la, mà là:

• Sự an lòng giữa người sống và người đã khuất
• Sự vận hành theo một tầng năng lượng có từ lâu đời
• Sự giao cảm sâu trong tín ngưỡng dân gian giữa các thế hệ

IV. Đốt mã – vừa phải, đúng tâm, đừng “biểu diễn”

Mình không bao giờ cổ xúy đốt mã tràn lan. Đốt cho ông bà, mỗi năm một vài dịp, một ít quần áo, vài nén vàng – đủ để thể hiện lòng biết ơn là quý rồi.

Ngược lại, những hành vi như:

• Đốt hàng thùng mã trong tang lễ để “cho oách”
• Cúng xe hơi, biệt thự, ngân hàng – rồi livestream cầu phúc
• Mang cả dàn vàng mã ra phố rải khắp nơi

…thì thực sự là làm rối nghi thức, gây phản cảm, gây hiểu lầm, và góp phần khiến người khác nhìn tục lệ này như một trò lố.

Vậy nên, hãy làm đúng phần mình. Cả năm, chỉ cần một bộ áo mã tạ mộ tổ tiên là đủ quý.

V. Truyền thống – không phải giữ nguyên, nhưng không nên vứt bỏ

Mình không bảo thủ. Cũng không cấm ai phản biện. Nhưng mọi truyền thống tồn tại đều có lý do. Nếu chưa hiểu, thì nên học thêm. Nếu thấy chưa hợp, thì hãy dung hòa – chứ đừng mượn cớ “hiện đại” để phủi tay, rồi chỉ trích người khác.

Bạn không thích đốt – bạn có thể chọn cách tưởng niệm khác.
Bạn thấy người khác đốt – đừng vội gán mác mê tín hay “chậm tiến”.
Bạn đang sống trong một xã hội còn thờ tổ tiên – thì ít nhất cũng nên giữ thái độ tôn trọng những gì nuôi dưỡng tinh thần cộng đồng ấy qua bao thế hệ.

VI. Lời kết: Đốt hay không đốt – quan trọng là đừng tự chia mình khỏi cội nguồn

Vài tờ giấy, vài đồng lẻ – không làm bạn nghèo đi. Nhưng sự khinh miệt vào một tập tục tín ngưỡng dân gian – có thể khiến bạn xa rời linh hồn văn hóa của chính dân tộc mình.

Đốt mã không phải để được gì.
Mà là để không quên mình từ đâu đến.
Là để nhớ ơn, giữ kết nối, và giữ phần người – trong phần làm người.

🙏 Nam Mô A Di Đà Phật
🌿 Ai nhận được gì thì nhận, ai hoan hỷ thì giữ. Chỉ xin một điều: hãy nhìn cho đủ sâu trước khi phán xét một điều gì đó đã có mặt cả nghìn năm.